Zaćma – mętnienie soczewki, jest okrutnie podstępną chorobą i gdy nas dopadnie, to dosłownie świat staje za mgłą. Nie bez powodu patronujemy akcji „Ratunek dla oka – bezpłatne operacje zaćmy”*, ponieważ problem ten dotyczy zarówno najmłodszych, jak i znacznej ilości osób w sędziwym wieku. Na szczęście raz usunięta zaćma już nie powraca – stąd warto zdecydować się na operację, jeśli macie taką możliwość. Sporadycznie może wystąpić proces mętnienia torebki soczewki (zaćma wtórna) – w takiej sytuacji prosty zabieg laserowy przywraca ostrość widzenia. Istotą tej choroby jest postępujące mętnienie soczewki, które przyczynia się do tego, że coraz mniej światła dociera do siatkówki i widziany obraz staje się nieostry. Choć niektóre postaci zaćmy mogą być wrodzone lub rozwinąć się w wyniku różnych schorzeń, to na ogół rozwija się po pięćdziesiątce, dotykając w mniejszym lub większym stopniu 90% osób po 75. roku życia.
zaćma – mętnienie soczewki
*Akcja charytatywna „Ratunek dla oka – bezpłatne operacje zaćmy”, której inicjatorami są niezwykli ludzie z Fundacji CMP – Czy Mogę Pomóc?, ma na celu dofinansowanie lub sfinansowanie operacji tym osobom, które:
– mają stwierdzoną zaćmę (udokumentowaną medycznie),
– potrzebują szybko operacji a czas oczekiwania na operację w ramach NFZ jest zbyt długi
– nie są w stanie sfinansować wykonania zabiegu, a choroba postępuje
– są mieszkańcami powiatu piaseczyńskiego lub Warszawy
zaćma – mętnienie soczewki
1. Kiedy najwcześniej można udać się z dzieckiem do okulisty dziecięcego?
Podstawowe badania wzroku przeprowadza się już u 4. miesięcznych dzieci, aby wykluczyć np. siatkówczaka, guz wewnątrzgałkowy, czy zaćmę.
2. Czy zaćmę można wykryć we wczesnym jej stadium?
Tak, ale tylko podczas rutynowego badania okulistycznego. W tym celu, okulista dziecięcy, aby dokładnie ocenić stopień zmętnienia soczewki, zakrapla środek rozszerzający źrenicę, a następnie przeprowadza badanie przedniego odcinka oka za pomocą lampy szczelinowej.
zaćma – mętnienie soczewki
Zobaczcie jak wygląda standardowe badanie przy użyciu lampy szczelinowej:
Bardzo często alarmujemy, u nas Facebooku i na blogu również, że wczesne wykrycie wszelkich zmian w gałce ocznej może zagwarantować całkowite wyleczenie schorzenia albo skorygowanie wady refrakcji. Zapisz swoje dziecko już dziś na wizytę do okulisty dziecięcego i ortoptysty dziecięcego: 22 266 09 95! Nasz gabinet okulistyczny i ortoptyczny jest wyposażony w najnowocześniejszy sprzęt do diagnostyki i leczenia chorób oczu/nieprawidłowości widzenia.
zaćma – mętnienie soczewki
3. Czy konieczna jest stała opieka okulistyczna po operacji zaćmy?
Tak, a zwłaszcza w przypadku zaćmy wrodzonej, w okresie pooperacyjnym dziecko musi być pod stałą opieką lekarza okulisty dziecięcego, aby nie doszło do rozwoju niedowidzenia i zeza chorego oka.
4. Czego należy unikać po operacji zaćmy?
zaćma – mętnienie soczewki
Po zabiegu (mniej więcej przez miesiąc) należy unikać intensywnych ćwiczeń fizycznych oraz pracy wymagającej dźwigania. Niewskazana jest też jazda na rowerze lub motorze, bieganie, jazda na nartach, snowboard, łyżwy, jazda na rolkach, jazda konna, wszelkie gry zespołowe np. siatkówka, koszykówka, futbol amerykański, piłka nożna, piłka ręczna, zbijak itd..
5. Czy sama operacja zaćmy wystarczy, aby przywrócić prawidłowe widzenie?
Nie, po operacji konieczna jest natychmiastowa korekcja niedostatecznej refrakcji poprzez zastosowanie okularów korekcyjnych. Często stosowane są tzw. wszczepy soczewek wewnątrzgałkowych (sztuczna soczewka), ale nie stosuje się ich u dzieci poniżej 2. roku życia.
6. Czym jest zmętnienie (mętnienie) soczewki?
zaćma – mętnienie soczewki
Zmętnienie soczewki, to naturalny przejaw starzenia się organizmu. W większości przypadków, przed przekroczeniem 50 roku życia, zmienia się równowaga biochemiczna oraz osmotyczna, niezbędna do utrzymania przejrzystości soczewki. Synteza białek spowalnia, ponieważ zostaje zaburzony ich metabolizm. Na skutek tych zmian soczewka zaczyna tracić na elastyczności i przezroczystości, co uniemożliwia dostępu światła do wnętrza gałki ocznej.
7. Czy wiek ma wpływ występowanie zaćmy?
Tak, ponieważ najczęściej występuje ona u osób po 75. roku życia.
Nie, ponieważ występuje też zaćma wrodzona – dziedziczna lub spowodowana np. aberracją chromosomową. Powstaje w wyniku mutacji chromosomowej, która nastąpiła w komórce rozrodczej któregoś z rodziców lub u bardziej odległego przodka. Około 0,6% noworodków rodzi się z aberracjami chromosomowymi, ale w zależności od tego, którego genu dotyczy aberracja, mamy do czynienia z innym schorzeniem. Więcej o występujących typach aberracji możecie przeczytać w publikacji autorstwa Anny Latos-Bieleńskiej.
zaćma – mętnienie soczewki
9. Jakie są objawy zaćmy wrodzonej u dzieci?
Objawami zaćmy wrodzonej u najmłodszych (tj. noworodków) mogą być:
- – biały refleks ze źrenicy, biała źrenica, ale to objaw również typowy dla retinoblastoma – guza wewnątrz-gałkowego,
- – uciskanie oczu kciukami lub piąstkami (zaćma obustronna),
- – zez, oczopląs, nieprawidłowy wynik badania ostrości wzroku,
- – zmętnienia w soczewce obecne już przy urodzeniu lub w pierwszych miesiącach życia,
- – często bezobjawowa lub zauważona przez rodziców nieuwaga wzrokowa dziecka bądź zez (leniwe oko),
10. Jakie są objawy zaćmy u dorosłych i u starszych dzieci?
Symptomem, świadczącym o występowaniu zaćmy może/mogą być być:
- – pogorszenie ostrości widzenia, którego nie są w stanie zlikwidować szkła korekcyjne,
- – zmiana w percepcji kolorów, np. jasny kolor wydaje się bardziej ciemny,
- – szybkie męczenie się oczu
- – lepsze widzenie po zmierzchu oraz przy zachmurzonym niebie; za dnia – w jasnym świetle – pojawiają się niekiedy tzw. olśnienia,
- – koliste obwódki wokół źródeł światła,
- – zamglenie obrazu – w taki sposób, że można jedynie odróżnić jasność od ciemności, dzień od nocy;
Najważniejsze jest właściwe rozpoznanie lekarskie i podjęcie odpowiedniego postępowania leczniczego. Jeśli któryś z wyżej wymienionych objawów występuje u twojego dziecka lub u Ciebie, to należy jak najszybciej wykluczyć obecność guza wewnątrzgałkowego. Jedynie wczesne rozpoznanie i podjęcie leczenia może uratować życie.
zaćma – mętnienie soczewki
11. Jakie są najczęstsze przyczyny zaćmy wrodzonej? Wśród najczęstszych przyczyn zaćmy wrodzonej jest:
- – abberacja chromomosowa – Zespół Downa (występuje dodatkowa informacja genetyczna chromosomu 21; zaćma o różnym nasileniu występuje u 60 proc. chorych na Zespół Downa), trisomia* 18, 13 i delecja krótkiego ramienia chromosomu 5,
zaćma – mętnienie soczewki
Na poniższej grafice widać, na czym polega trisomia:
Źródło: badanienifty.pl/co-badamy/
zaćma – mętnienie soczewki
Obecnie można wykonywać testy DNA, np. test NIFTY – najczulsze przesiewowe badanie prenatalne – który określa ryzyko wystąpienia trzech najczęściej występujących wad chromosomowych. Zalicza się do nich: Zespół Downa (częstość urodzeniowa 1:700) , Zespół Edwardsa (częstość urodzeniowa 1:3000) oraz Zespół Patau (częstość urodzeniowa 1:8000-12000). Wystarczy udać się do punktu pobraniowego krwi (podobnie jak w przypadku zwykłej morfologii, po prostu pobiera się krew od pacjentki w celu wykonania testu). Koszt przekracza 2000 zł.
- – dziedziczność (⅓ przypadków)
- – zakażenie wewnątrzmaciczne (przyczyna: wirus różyczki, wywołujący jedno lub obustronną zaćmę całkowitą; zmętnienie soczewki powstaje na skutek bezpośredniej inwazji wirusa do soczewki w I trymestrze ciąży); Zaćmę powoduje również wirus półpaśca, opryszczki, polio, grypy, zapalenia wątroby, cytomegalowirus oraz krętki kiły, toksoplazmozy,
- – zaburzenie metaboliczne (w tym: galaktozemia, niedobór galaktokinazy, mannozydoza, zespół Lowe’a),
- – niska waga urodzeniowa,
- – duża toksyczność – płody, które zostały narażone na promieniowanie jonizujące lub leki, takie jak: sulfonamidy,
- – przyjmowanie kortykosterydów przez matkę.
zaćma – mętnienie soczewki
Badanie ostrości wzroku do bliży
Dziękujemy, że odwiedziłeś/odwiedziłaś nasz blog! Zapraszamy po więcej, wkrótce nowe posty. Tymczasem zaglądaj na naszego Facebooka, gdzie regularnie dodajemy aktualizacje:
Źródła:
Materiały własne;
PWN, Popularna Encyklopedia Naukowa;
“Newsweek Polska. Nauka”, wydanie specjalne 2/2003;
Kampania społeczna: “Spójrz dziecku w oczy” spojrzdzieckuwoczy.pl/index.php/baza-wiedzy/baza-wiedzy-zacma-wrodzona/;
Opracowanie pt. „ABERRACJE CHROMOSOMOWE. KLINICZNE SKUTKI ABERRACJI CHROMOSOMOWYCH”, Anna Latos-Bieleńska (Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Akademii Medycznej w Poznaniu);
Najnowsze komentarze