Czym jest zaćma? Jak medycyna definiuje zaćmę?
Najprościej można wytłumaczyć pojęcie „zaćma” przedstawiając je nieco bardziej obrazowo:
Wyobraź sobie cieniutką powłokę, która po prostu pokrywa gałkę oczną. Warstwa ta jest mętna, nieprzezroczysta. Utrudnia prawidłowe widzenie.
Zaćma wrodzona występuje już od urodzenia albo ujawnia się w pierwszych latach życia dziecka. Szacunkowo dotyka dwoje dzieci na 10 000 tysięcy urodzeń. Wymieniana jako najczęstszy powód ślepoty. Gwarancję dobrej ostrości widzenia w przyszłości może dać szybka interwencja w postaci zabiegu neurochirurgicznego, czyli operacyjne usunięcie zaćmy i wieloletnia rehabilitacja wzrokowa.
Badanie wzroku można wykonać u niemowlaka już w pierwszym roku życia. Zaleca się kontrolną wizytę, gdy dziecko osiągnie wiek 4. miesięcy. Takie badanie pozwoli wykryć wczesne stadium katarakty albo innego schorzenia w obrębie narządu wzroku: siatkówczaka, guza wewnątrzgałkowego itd.. Z racji tego, że zaćmę wrodzoną – w wielu przypadkach – wykrywa się w pierwszym roku życia, to wczesna diagnoza pozwoli na poddanie małego pacjenta leczeniu chirurgicznemu.
Rutynowe badanie okulistyczne pozwoli na wykrycie zaćmy we wczesnym stadium jej rozwoju! W trakcie wizyty bada się przedni odcinek oka za pomocą lampy szczelinowej, co pozwala na ocenę stopnia i rodzaju zmętnienia soczewki. Przed wykonaniem badania, lekarz okulista zakrapla do oczu środek rozszerzający źrenicę. Dodatkowo lekarz przeprowadza również badanie dna oka, co pozwala na wykluczenie lub potwierdzenie występowania zmian, które nieodwracalnie mogą obniżyć ostrość wzroku. Do tych zmian można zaliczyć m.in.: odwarstwienie siatkówki, zanik nerwu wzrokowego, zmiany zwyrodnieniowe plamki żółtej.
Poniżej materiał z badania (z wykorzystaniem lampy szczelinowej) przeprowadzonego w naszym gabinecie okulistycznym:
U dzieci wyróżnia się kilka rodzajów zaćmy wrodzonej w zależności od umiejscowienia zmętnienia w soczewce oka. Rodzaje zaćmy wrodzonej:
– zaćma warstwowa, okołojądrowa – najczęściej spotykana odmiana zaćmy, częściowo upośledzająca widzenie; polega na obwodowym umiejscowieniu zaćmień od samego środka soczewki (tzw. jądro płodowe),
– zaćma jądrowa – rzadziej spotykana od zaćmy warstwowej; zmętnienia pojawiają się w centralnej części soczewki tj. w jądrze zarodkowym,
– zaćma całkowita – w tym przypadku cała soczewka jest „zasnuta mgłą”, zmętniała; niemożliwe jest widzenie plamkowe, zostaje przyhamowany rozwój widzenia u noworodka; stanowi przyczynę powstania niedowidzenia wtórnego, oczopląsu i zeza,
– zaćma błoniasta – we wczesnym okresie rozwoju następuje przerwanie ciągłości torebki soczewki, co skutkuje wchłonięciem części mas wypełniających soczewkę i zmętnieniem części, która pozostała w torebce
– zaćma biegunowa przednia i tylnia,
– zaćma torebkowa przednia i tylnia,
– zaćmę „błękitnych plamek” – obwód soczewki pokryty zmętnieniami, które nie ulegają powiększaniu,
– zaćma wieńcowa – charakteryzuje się klinowatymi zmętnieniami (mają kształt klina) ułożonymi w korze soczewki wokół jądra na kształt wieńca, korony itd..
Co powoduje zaćmę? Jakie są przyczyny zaćmy wrodzonej?
Medycyna nie zna jeszcze wszystkich przyczyn powstawania zaćmy. W pierwszej kolejności wymienia się zakażenia wewnątrzmaciczne podczas pierwszego trymestru ciąży. Wśród przyczyn wywołujących jaskrę wymieniane są:
– niektóre schorzenia gałki ocznej: tj. ciało szkliste, brak tęczówki, retinopatia wcześniaków , odwarstwienie siatkówki , siatkówczak,
– abberacja chromomosowa – Zespół Downa (występuje dodatkowa informacja genetyczna chromosomu 21; zaćma o różnym nasileniu występuje u 60 proc. chorych na Zespół Downa), trisomia* 18, 13 i delecja krótkiego ramienia chromosomu 5;
Źródło: badanienifty.pl/co-badamy/
Dzięki testom DNA można określić ryzyko wystąpienia trzech najczęściej występujących wad chromosomowych, w tym: Zespołu Downa (częstość urodzeniowa 1:700), Zespołu Edwardsa (częstość urodzeniowa 1:3000) oraz Zespołu Patau (częstość urodzeniowa 1:8000-12000). W celu wykonania takiego testu (koszt: powyżej 2000 złotych) należy udać się do punktu pobraniowego krwi (podobnie jak w przypadku zwykłej morfologii, po prostu pobiera się krew do badań).
– dziedziczność (w ⅓ przypadków)
– zakażenie wewnątrzmaciczne (przyczyna: wirus różyczki, wywołujący jedno lub obustronną zaćmę całkowitą; zmętnienie soczewki powstaje na skutek bezpośredniej inwazji wirusa do soczewki w I trymestrze ciąży); Zaćmę powoduje również wirus półpaśca, opryszczki, polio, grypy, zapalenia wątroby, cytomegalowirus oraz krętki kiły, toksoplazmozy,
– zaburzenie metaboliczne (w tym: galaktozemia, niedobór galaktokinazy, mannozydoza, zespół Lowe’a),
– niska waga urodzeniowa,
– duża toksyczność w trakcie ciąży – płody, które zostały narażone na promieniowanie jonizujące lub na sterydy, takie jak: sulfonamidy, kortykosterydy.
Najnowsze komentarze