Lato nas nie oszczędza – żar wprost leje się z nieba, a w powietrzu unoszą się najróżniejsze drobinki, które mogą dostać się do oczu. Mimo, że wakacyjna beztroska sprzyja różnym aktywnościom fizycznym, to nie można zapominać o podstawowej pielęgnacji oczu. Obok zróżnicowanej diety, bogatej w składniki mające działanie antyoksydacyjne (nieco więcej o dobroczynnych składnikach w kolejnym wpisie na blogu), profilaktyka i rozsądek uchronią przed dość ekstremalnymi warunkami pogodowymi i czynnikami zewnętrznymi, które mają wpływ na stan naszych oczu.
Wpływ aktywności fizycznej na wzrok
Sport to zdrowie! Jeśli lekarz okulista nie ma żadnych przeciwskazań do tego, aby dziecko nie uprawiało sportu, to tym bardziej zachęcaj je do aktywności fizycznej.
Uprawianie sportu może być jednym ze sposobów na obniżenie kruchości naczyń włosowatych i polepszenie jakości widzenia – a to za sprawą:
– wzmożenia ukrwienia #oka (siatkówki, naczyniówki, nerwu wzrokowego)
– stymulacji produkcji istotnej w procesie #widzenia rodopsyny – barwnikowego związku chemicznego odpowiedzialnego za lepsze widzenie po zmroku.
Przed jakimkolwiek urlopem warto zrobić mały rekonesans, gdyż okulary przeciwsłoneczne też się „zużywają” i na pewno skuteczniej przed szkodliwym promieniowaniem UV będą chronić nowe, a nie te sprzed 5-10 lat. W zależności od funkcji, jaką mają spełniać okulary, wyposażone są w różne rodzaje filtrów. Wyróżnia się 4 podstawowe rodzaje filtrów UV, w które wyposażone są soczewki w okularach:
– ** 1 i 2 kategorii – idealnie sprawdzą się w pochmurne dni, kiedy występuje umiarkowane nasłonecznienie oraz w miejscach o stałym, umiarkowanym naświetleniu,
–*** 3 kategorii – nieco mocniejsze, z przeznaczeniem np. dla kierowców aut.
–**** 4 kategorii – to zdecydowanie najmocniejsze filtry, w które zaopatrzone są okulary „rekreacyjne”, które zabiera się na urlop w góry, nad morze itd..
Suche powietrze jest dla oczu bezlitosne – powoduje, że naturalny film łzowy wyparowuje znacznie szybciej (podobnie dzieje się zimą w zamkniętych i klimatyzowanych pomieszczeniach). Wysuszaniu naturalnej bariery ochronnej oka zapobiegnie regularne picie płynów. W przypadku zarówno dzieci, jak i dorosłych, zalecana dawka „wody”, to ok. 1,5 l – 3 l dziennie. Taka profilaktyka może uchronić przed wystąpieniem podrażnienia spojówek, uczucia piasku pod powiekami itd..
To w jakiej wodzie kąpie się Twoja pociecha również ma znaczenie – każdy akwen wodny charakteryzuje się innym składem wody, więc w inny sposób może oddziaływać na błony śluzowe oka. Kąpieliska publiczne są zazwyczaj organizowane w wydzielonej strefie jeziora lub morza. Zbiorniki rekreacyjne, takie jak basen na świeżym powietrzu albo zamknięta pływalnia, mają wodę chlorowaną i/lub ozonowaną.
- Słona woda (morska bądź oceaniczna)
W wodzie słonej stężenie różnych soli wynosi ok. 3,5%. Są to m.in.:
sole magnezu, wapnia, potasu w postaci chlorków, siarczanów (VI) i wodorowęglanów, zawierający rozpuszczony tlen i ditlenek węgla. Taka woda ma odczyn lekko zasadowy, a w jej składzie dominują chlorki (w tym chlorek sodu). Związki strontu, bromu, krzemu, fluoru występują w śladowych ilościach.
Jak na taką wodę mogą zareagować nasze oczy? Mieszanka tych wszystkich substancji może przyczynić się do ich podrażnienia i doprowadzić do zaczerwienienia oczu. W tym przypadku lekkie uczucie pieczenia, szczypania, swędzenia mija zazwyczaj szybko.
W rezultacie, mieszanka tych wszystkich substancji stałych i gazowych może powodować podrażnienie oczu i wywoływać ich zaczerwienienie. Uczucie pieczenia, szczypania albo swędzenia zazwyczaj występuje chwilowo, ale gdy symptomy się nasilają może to być zapalenie spojówek bądź rogówki.
- Słodka woda
W słodkiej wodzie jest ok. 100 razy mniej rozpuszczonych soli mineralnych niż w wodzie słonej. W jej składzie znajdują się: wodorowęglany, siarczany (VI), chlorki wapnia i magnezu.
Ze względu na to, że wody śródlądowe (jeziora, rzeki, strumienie) występują w otoczeniu różnych gleb, roślinności, ich skład chemiczny jest bardziej zmienny i zdecydowanie bardziej zróżnicowany niż wód morskich i oceanicznych.
Oczy zazwyczaj nie są tak bardzo podrażnione po kąpieli w jeziorze, czy rzece, ale tutaj czyhają na Was rozmaite bakterie, dlatego również zakładajcie okulary ochronne!
UWAGA! W zależności od strefy klimatycznej, odległości od dużych miast, zbiorowisk roślinnych, rodzaju występującego podłoża, w składzie wody mogą występować różne substancje, ciała obce, bakterie niebezpieczne dla zdrowia (w tym i dla oczu). Kąpać należy się w zbiornikach, które są regularnie poddawane kontroli jakości przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Bardzo ryzykowna jest kąpiel w „dzikich” akwenach na świeżym powietrzu, ponieważ nie wiadomo, jakie niewidoczne na pierwszy rzut oka niebezpieczeństwa czają się w wodzie.
Jeśli wystąpi uczucie: swędzenia, szczypania, występowania ciała obcego w oku, to po kąpieli należy przepłukać oczy kroplami z grupy sztucznych łez. Nie inwestuj w krople, które mają długi okres przydatności – nie dość, że są droższe od tych, w jednorazowych ampułkach, to mają mnóstwo konserwantów. Najlepsze będą te z krótkim okresem ważności.
Aby uniknąć takich symptomów w ogóle, to zaleca się okulary pływackie albo do nurkowania (są nieco większe).
Jak dobrać odpowiednie okulary pływackie dla dziecka?
Korzystając z akwenu wodnego na świeżym powietrzu, jesteśmy narażeni nie tylko narażeni na podrażnienie oczu w wyniku dostania się do nich wody, ale na silną ekspozycję słoneczną. Ważne, aby okulary pływackie były z powłoką przeciwsłoneczną (z filtrem UV) – soczewki są po prostu „przydymione”, zrobione z przyciemnionego tworzywa. Te z nieprzyciemnianymi, przeźroczystymi soczewkami świetnie sprawdzają się na krytym basenie.
Gdy Twoje dziecko ma zdiagnozowaną wadę wzroku, to wtedy warto wyposaż je w korekcyjne okulary pływackie.
Okulary przeciwsłoneczne nie będą zbyt wygodne i ograniczą swobodę ruchów w wodzie – chyba, że dziecko jedynie pływa na dmuchanym kole, pontonie itd.Mogą to być okulary pływackie o małych soczewkach albo po prostu gogle wodne, przeznaczone głównie do nurkowania na małej głębokości (do 3-4 m). Gdy dziecko ma wadę wzroku, to należy rozejrzeć się za okularami pływackimi korekcyjnymi z ujemną korekcją. Najlepszym rozwiązaniem będą oczywiście te robione na zamówienie. Zwłaszcza, gdy ostrość widzenia gałek ocznych jest różna i korekcja każdej soczewki w okularach pływackich zostanie dopasowana z osobna (np. lewa z ujemną: -2,5 dioptrii, a prawa z ujemną: -3.1 dioptrii).
WAŻNE! Przed zakupem okularów pływackich zapisz swoje dziecko na badanie okulistyczne i diagnozę ortoptyczną (zapraszamy do naszego Gabinetu Okulistycznego i Ortoptycznego: tel. 22 266 09 95). Dopiero mając pełną dokumentację medyczną dot. stanu narządu wzroku Twojego dziecka, rozpocznij poszukiwanie okularów bądź zleć dostosowanie korekcyjnych okularów pływackich (pod każde oko z osobna) w zakładzie optycznym specjalizującym się w tego rodzaju zamówieniach.
Na co należy zwrócić uwagę podczas zakupu okularów (bądź gogli) „do wody”?
Przede wszystkim ZAŁÓŻ okulary NA GŁOWĘ dziecka (po prostu niech je przymierzy) nim zdecydujesz się na zakup. Podobnie jak okulary przeciwsłoneczne, okulary ochronne do wody posiadają soczewki (pokryte filtrem UV od zewnętrznej strony), które z czasem zaczynają coraz słabiej chronić przed promieniowaniem UV i należy kupić nowe (co 2-4 sezony letnie, w zależności od stopnia ich eksploatacji). Nie warto również przepłacać, gdyż hiper-bajer profesjonalne okulary pływackie zawsze są droższe i niekoniecznie najważniejszy jest wygląd (design), marka, ale ich użyteczność –muszą spełniać kilka najważniejszych warunków:
– rozstawienie soczewek dopasowane do rozstawienia oczu oraz wielkość soczewek do oczodołów dziecka! Jeśli poprosisz, to na pewno sprzedawca wskaże te okulary dziecięce, które mają mniejsze soczewki. Istnieją również takie z wymiennymi noskami bądź regulacją (można dopasować rozstaw soczewek do rozstawu oczu), ale są one zazwyczaj nieco droższe;
– gdy planujecie wyjazd w rejon o silnym nasłonecznieniu, to zdecydowanie KUP okulary z DYMNĄ SOCZEWKĄ (LEKKO PRZYCIEMNIANĄ) wyposażoną w filtr UV chroniący przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Zwłaszcza dzieci powinny mieć okulary z filtrem, ponieważ ich oczka jeszcze kształtują się i są niezwykle wrażliwe na silne promieniowanie słoneczne!
– hydrodynamiczny (opływowy) kształt, który zapewnia szeroki kąt widzenia ma znaczenie, zwłaszcza podczas nauki pływania. Chodzi o to, żeby po bokach (na zewnętrznej części soczewek) nie było wstawionych ograniczników, nieprzeźroczystych elementów (można to zobrazować, przywołując na myśl konia, który ma klapki na oczach). Im pole widzenia jest szersze, tym większa pewność w ruchach podczas pływania, poczucie bezpieczeństwa itd..
– dobre uszczelnienie; przymierz okulary, sprawdź czy odpowiednio się „zasysają”; zazwyczaj producenci informują na opakowaniu, że przeszły tzw. test zasysania;
– do pluskania na pływalni (mamy na myśli zamknięty obiekt np. basen ze zjeżdżalniami i brodzikiem, mini aqua-park itp.) wystarczą okulary z niebieską bądź bezbarwną soczewką; tutaj mamy sztuczne oświetlenie, więc przyciemniane soczewki są zbędne (chyba, że dziecko cierpi na światłowstręt);
– ważne, aby PASEK, który będzie okulary utrzymywał na głowie, był podwójny albo szeroki („gruby”), ponieważ wąski (cienki) może zbytnio „wżynać” się w skórę głowy (gdy naciągniecie go tak, aby okulary odpowiednio przylegały)
– tworzywa, z których są wykonane okulary powinny być nieszkodliwe dla zdrowia, więc warto zakupić je w sklepie sportowym stacjonarnym bądź internetowym, a nie w supermarkecie, czy na aukcji internetowej uruchomionej z prywatnego konta (ludzie czasem sprzedają używane okulary, ale nie ma pewności, co do ich jakości i nie wiesz również przez ile sezonów były używane).
Spojówka, to bardzo cienka, delikatna błona śluzowa, która pokrywa ścianę gałki ocznej (powierzchnię obu powiek od środka). Spełnia bardzo ważnąrolę: osłania oko, nawilża i chroni oko. Jest słabo unerwiona. Możesz zobaczyć, czy Twoje dziecko ma niedobór żelaza, odwijając delikatnie dolną spojówkę oka – zdrowa spojówka powinna być zaróżowiona, a nie blada.
Kiedy oczy są przekrwione, zaczerwienione, to sygnał, że prawdopodobnie Twoje dziecko ma zapalenie spojówek. W spojówkach znajdują się gruczoły łzowe, śluzowe i tłuszczowe, które produkują wydzieliny tworzące łzy.
Przestrzeganie podstawowych zasad higieny, pływanie w okularach ochronnych (tj. pływackich) może znacznie ograniczyć ryzyko infekcji oczu.
Co wywołuje zapalenie spojówek?
Wyróżnia się wirusowe i bakteryjne zapalenie spojówek. Zażywanie ruchu zarówno w słonej, jak i słodkiej wodzie grozi rozwojem bakteryjnego zapalenia spojówek.
- Infekcja wirusowa / Zapalenie spojówek na tle wirusowym dotyczy zazwyczaj na samym początku dotyczy jednego oka, a potem przenosi się na drugie. Wpierw atakowana jest spojówka, a po kilku dniach wirus obejmuje delikatną rogówkę.
Do objawów wirusowego zapalenia spojówek należą: obrzęk i swędzenie spojówek, dokuczliwe uczucie obcego ciała i wodnista wydzielina.
UWAGA! Organizm jednokomórkowy (pierwotniak) – ameba może wywołać bardziej niebezpieczną odmianę zapalenia: pełzakowe zapalenie rogówki. Ameby występują w każdym zbiorniku wodnym, również w zbiornikach solankowych i basenach rekreacyjnych. Niestety charakteryzują się wysoką odpornością na dostępne środki dezynfekcyjne.
- Zakażenie bakteryjne spojówek
Występuje najczęściej i obejmuje obojga oczu. Pojawia się wydzielina ropna lub surowiczo-ropna w worku spojówkowym i łzowym. Niekiedy całe powieki są opuchnięte. Na spojówkach mogą występować krwiste wybroczyny albo szarożółte plamki.
W trakcie leczenia podaje się sulfonamidy lub roztwory antybiotyków w postaci kropli, maści. Zazwyczaj po tygodniu leczenia zakażenie ustępuje. W przypadku, gdy leczenie nie skutkuje, to należy ponownie udać się do lekarza okulisty. Zazwyczaj odstawia się leki na kilka dni, po czym lekarz wykonuje posiew z worków spojówkowych wraz z określeniem tak zw. antybiogramu. Gdy już wiadomo, jaka bakteria odpowiada za zły stan spojówek, stosuje się kurację celowaną.
Co jeszcze może być przyczyną zapalenia spojówek?
- Czynniki zewnętrzne: ostre słońce, silny wiatr.
Oczy są przekrwione, pieką. Pojawia się uczucie obecności ciała obcego pod powieką. Źle reagujemy na światło – światłowstręt.
Co może pomóc? Daj odpocząć oczom: nie wystawiaj ich na działanie czynników zewnętrznych, nie czytaj, nie rób nic, co może je w jakikolwiek męczyć. Na pewno ukojenie przyniesie napar rumianku, czy esencja herbaciana: wystarczy przecierać oczy regularnie (kilka razy dziennie) nasączonymi wacikami.
UWAGA! Zapalenie spojówek może wystąpić w okresie letnim i zimowym. Pora roku nie ma znaczenia, gdyż oczy zawsze mogą być narażone na działanie czynników zewnętrznych, które będą bezpośrednią przyczyną zapalenia!
Można rzec, że oko to skomplikowany i złożony aparat optyczny. Naszą gałkę oczną pokrywają aż trzy błony:
– zewnętrzna (o charakterze wkłóknistym),
– środkowa,
– wewnętrzna.
-> Błona zewnętrzna oka zbudowana jest z nieprzezroczystej twardówki oraz całkiem przeźroczystej rogówki, która jest bardzo delikatna (należy uważać, aby jej nie zatrzeć – dlatego pocieranie oczu jest tak niebezpieczne!).
Ścięgna mięśni gałki ocznej, które nią poruszają, umocowane (przyczepione) są do twardówki. To dzięki niej nasze oko zachowuje swój kształt.
Rogówka jest na samym przodzie oka, jest stale nawilżana przez tzw. ciecz łzową i pełni m.in. funkcję ochronną. Silnie unerwiona, niezwykle wrażliwa na ciała obce, wszelkie drobinki, substancje chemiczne, urazy mechaniczne. Czynniki te wywołują od razu podrażnienie i uczucie bólu.
-> Błona środkowa gałki ocznej (jagodówka)
Nazywana błoną naczyniową, ponieważ zbudowana jest głównie z naczyń krwionośnych. Spełnia ważną rolę: odżywia i zaopatruję siatkówkę w tlen.
Na błonę środkową gałki ocznej składaja się:
– tęczówka (przednia część),
– wyrostki ciała rzęskowego,
– ciało rzęskowe (środkowa część),
– naczyniówka (tylnia część);
-> Błona wewnętrzna: siatkówka oka
Najważniejszą częścią oka jest cienka siatkówka (o grubości 0,25 – 0,4 mm), ponieważ umożliwia widzenie. To na niej powstaje obraz. Składa się z dziesięciu warstw nabłonków, jedną z nich jest nabłonek barwnikowy. W tylnej części siatkówki znajdują się komórki światłoczułe: czopki i pręciki. W sumie jest ich ponad 125 milionów (w tym: 6 milionów czopków, a reszta to komórki pręcikowe). W nich następuje zmiana energii świetlnej na sygnał elektryczny przenoszony drogą nerwową do mózgu, w którym powstaje obraz. Komórki czopkowe umożliwiają widzenie barw, ostre widzenie, a pręciki widzenie o zmierzchu.
Zapraszamy do naszego gabinetu okulistycznego i ortoptycznego, przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego warto skontrolować wzrok dziecka. Wizytę można umówić telefonicznie: 22 266 09 95 albo drogą e-mailową: biuro@zobaczycjutro.org.
Najnowsze komentarze