Dysleksja wzrokowa. Moje dziecko ma opto-dysleksję!

DYSLEKSJA WZROKOWA |

Kochani, przed Wami kontynuacja poprzedniego wpisu pt.:

„Opto-dysleksja a dysleksja. Moje dziecko niechętnie czyta i pisze”.Twoje dziecko jest po tzw. specjalistycznej diagnozie ortoptycznej i uzyskałaś/uzyskałeś w końcu odpowiedź na pytanie spędzające sen z powiek: „Czemu moje dziecko niechętnie czyta i pisze?”. Okazało się, że dziecko ma tzw. OPTODYSLEKSJĘ! Nie jest w tym osamotnione, ponieważ problem dotyczy ponad 5 % dzieci w wieku szkolnym i wymaga specjalistycznej terapii, rehabilitacji. Mylenie zaburzeń ortoptycznych z dysleksją jako zaburzenia rozwoju językowego u dziecka ma charakter masowy. W szkołach nie jest utożsamiana z zaburzeniami widzenia, wynikającymi ze złej pracy soczewki oka (akomodacja oka) i braku współpracy pomiędzy oczami (widzenie obuoczne).
Tymczasem, właśnie istnieje specyficzna odmiana dysleksji: dysleksja wzrokowa.

1. Jakie badanie oprócz badania okulistycznego jest konieczne do otrzymania pełnego obrazu funkcji wzrokowych?

Diagnoza ortoptyczna u Dyplomowanego Ortoptysty. W trakcie tejże diagnozy uzyskujemy całościowy obraz funkcji wzrokowych poprzez ocenę takich aspektów widzenia, jak: konwergencja, ustawienie i ruchy gałek ocznych, akomodacja, widzenie obuoczne – przestrzenne (trójwymiarowe).

2. Co w ogóle oznacza termin: dysleksja?

Międzynarodowe Towarzystwo Dysleksji im. Ortona (USA) argumentuje podłoże dysleksji zaburzeniami rozwoju językowego, uwzględniając tylko zaburzenia przetwarzania fonologicznego: „Dysleksja jest jednym z wielu różnych rodzajów trudności w uczeniu się. Jest specyficznym zaburzeniem o podłożu językowym, uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje się trudnościami w dekodowaniu pojedynczych słów, co najczęściej odzwierciedla niewystarczające zdolności przetwarzania fonologicznego. Trudności w dekodowaniu pojedynczych słów są zazwyczaj niewspółmierne do wieku oraz innych zdolności poznawczych i umiejętności szkolnych; trudności te nie są wynikiem ogólnego zaburzenia rozwoju ani zaburzeń sensorycznych. Dysleksja manifestuje się różnorodnymi trudnościami w odniesieniu do różnych form komunikacji językowej, często, oprócz trudności w czytaniu, dodatkowo pojawiają się poważne trudności w opanowaniu sprawności w zakresie czynności pisania„.

W pojęciu ogólnym, które jest rozpowszechnione wśród pedagogów i logopedów szkolnych, dysleksja to po prostu zaburzenie uczenia się o podłożu językowym. Jej przejawami są specyficzne językowe dysfunkcje, szczególnie trudności w czytaniu. Uczniowie ze zdiagnozowaną dysleksją mają również problem z opanowaniem innych umiejętności językowych, takich jak: poprawna pisownia, komunikacja pisemna (wypowiadanie się na piśmie) i wypowiadanie (artykułowanie) słów.

Przytoczymy jeszcze definicję, którą opracowała Pani J. Cieszyńska, podając, że są to „trudności w czytaniu i pisaniu spowodowane zaburzeniami percepcji wzrokowej, słuchowej i/lub prawo-pół-kulowymi strategiami opracowywania materiału językowego. Przyczynami dysleksji może być również kombinacja wymienionych czynników” (J. Cieszyńska, seminarium naukowe w Akademii Pedagogicznej, 20.02.2008r). Oznacza to, że istnieją różne typy dysleksji i każdy z nich różni się ZNACZNIE od siebie.

PODSUMOWUJĄC:

Dysleksja rozwojowa oznacza specyficzne trudności w nauce czytania i pisania, ale dzieli się na dysleksję typu wzrokowego (optodysleksję), słuchowego i postać mieszaną (wzrokowo – słuchową).

3. Czym jest OPTODYSLEKSJA?

OPTO-DYSLEKSJA to tzw. dysleksja wzrokowa, której przyczyna leży w problemie z narządem wzroku. Oznacza zespół specyficznych trudności w nauce czytania i pisania, objawiających się jak dysleksja, a wynikających z zaburzeń widzenia, takich jak: nieprawidłowa akomodacja oka i zaburzenia w widzeniu obuocznym – przestrzennym (zaburzona konwergencja, zez ukryty, zaburzenia fuzji i stereopsji, zaburzenia lokalizacji wzrokowej) oraz nieprawidłowo korygowane wady wzroku;

4. Na czym polega widzenie obuoczne (stereoskopowe)?

Najprościej mówiąc: oczy współpracują ze sobą w tworzeniu obrazów w mózgu. Oznacza to, że każde oko widzi dany przedmiot/osobę/kształt odrobinę inaczej. Stąd dopiero, gdy informacje zostaną przetworzone w korze mózgowej, powstaje obraz trójwymiarowy.

5. Od czego w ogóle zależy wzrokowe postrzeganie, widzenie?

Przebieg wzrokowego spostrzegania opiera się m.in. na prawidłowej ostrości widzenia oraz na prawidłowych ruchach gałek, za które odpowiadają mięśnie skośne gałek ocznych.

6. Czy zaburzenia w percepcji wzrokowej i zaburzenia w funkcjonowaniu narządu wzroku oznaczają to samo?

Nie. Wyjaśniamy:

Percepcja wzrokowa, to zdolność do postrzegania wzrokowego, dostrzegania, rozpoznawania i interpretowania bodźców wzrokowych przy udziale kory mózgowej (kora mózgowa, czyli istota szara – zewnętrzna warstwa szarych komórek nerwowych, która pokrywa obie półkule mózgowe, należąca do ośrodkowego układu nerwowego). Za pomocą kory mózgowej określone bodźce wzrokowe są rejestrowane, wyodrębniane i następnie poddawane klasyfikacji.

Narząd wzroku zaś, to bardzo czuły receptor (aparat optyczny). W skład narządu wzroku wchodzi: gałka oczna (bulbus oculi) wraz z nerwem wzrokowym (nervus opticus), aparat ruchowy gałki ocznej, aparat ochronny: oczodół, powieki, spojówka, narząd łzowy. Praktycznie każdy rodzaj nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu (czyli niewynikający z uszkodzenia struktury gałki ocznej albo drogi wzrokowej; budowa oka jest prawidłowa, ale oko czynnościowo nie funkcjonuje prawidłowo) zaburza proces kształtowania się percepcji wzrokowej.

dysleksja wzrokowa

Objawy zaburzeń funkcji wzrokowych (w tym percepcji) i zaburzeń w obrębie narządu wzroku są często bardzo zbliżone, dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza i zbadanie wszelkich aspektów „widzenia”. Rozpoznawanie i diagnozowanie dysleksji typu wzrokowego, wymaga praktycznej wiedzy dotyczącej wad i cech narządu wzroku oraz doświadczenia w przeprowadzaniu diagnozy ortoptycznej.

7. Jakie są przyczyny optodysleksji? dysleksja wzrokowa

– NIEPRAWIDŁOWA KOREKCJA WADY WZROKU

– NIEWŁAŚCIWA AKOMODACJA OKA; mechanizm akomodacji ma duże znaczenie w procesie widzenia i zależy od kondycji mięśni gałek ocznych. W praktyce oznacza: przystosowanie się oka do patrzenia z różnej odległości (inaczej: zdolność oka do ogniskowania na siatkówce promieni świetlnych odbitych od oglądanych przedmiotów, położonych w różnej odległości od oka, czyli prawidłowego widzenia z daleka i bliska);

Co dzieje się z okiem podczas akomodacji? Przy akomodacji zmienia się kształt soczewki oka, ale również kształt gałki ocznej. Przy patrzeniu na bliską odległość (z bliska) soczewka uwypukla się i oko się wydłuża (nabiera kształt elipsy). Kiedy patrzymy z daleka (bądź w dal), to soczewka znacznie się spłaszcza, a oko skraca się w przednio-tylnej osi.

Co odpowiada za ruchy gałek ocznych? Nie moglibyśmy poruszać gałkami, gdy nie nerw wzrokowy umiejscowiony tuż za gałką oczną, mięśnie proste (odpowiadające za poruszanie oka w różnych kierunkach: w lewo, w prawo, w górę, w dół, skośnie w lewo, skośnie w prawo, dookoła itd.), mięśnie skośne przyczepione do gałki w jej górnej i dolnej części (zmieniają długość gałki ocznej).

– ZABURZENIE WIDZENIA OBUOCZNEGO (zaburzona konwergencja, zez ukryty, zaburzenia fuzji i stereopsji, zaburzenia lokalizacji wzrokowej);

1 – fuzja – drugi stopień obuocznego widzenia, polegający na umiejętności „zlewania w jeden” dwóch obrazów, z których każdy pochodzi z innego oka.

2 – stereopsja – trzeci, najwyższy stopień obuocznego widzenia polegający na zdolności widzenia przestrzennego, 3D.

Badanie widzenia obuocznego wykonuje się na tzw. SYNOPTOFORZE. Zobaczcie jak nasza Dyplomowana Ortoptystka, Ewa Młodawska przeprowadziła badanie z Małym Pacjentem, Tadeuszem:

BADANIE NA SYNOPTOFORZE

Badanie na synoptoforze w naszym gabinecie ortoptycznym!

Inne filmiki są dostępne na naszym kanale YouTube:

dysleksja wzrokowa

8. Jakie są objawy optodysleksji? Podzieliliśmy je na dwie grupy:

OBJAWY POJAWIAJĄCE SIĘ PODCZAS PISANIA:

– dziecko pisze wolno i ma trudności w utrzymaniu pisma w linijce (liniaturze w zeszycie w linię), pomiędzy kratkami (w zeszycie w kratce)

– ma problemy z pisaniem ze słuchu, przepisywaniem tekstu i pisaniem z pamięci

– spoglądając na kartkę zapisaną przez dziecko, zauważamy, że tekst jest rozmieszczony nierównomiernie, pojawiają się nienaturalne odstępy, wkradł się nieład

– opuszcza litery (zjada, gubi litery), końcówki, cząstki wyrazów, a nawet całe sylaby lub części zdania, szereg wyrazów

– zazwyczaj nie pisze małych elementów graficznych liter: kresek (przy ę, ą, ó, ć, ń), kropek (przy ż) oraz gubi znaki interpunkcyjne: (przecinki, kropki, dwukropki, myślniki, nawiasy itd.), pytajnik (?), wykrzyknik (!) itd.

– robi błędy ortograficzne, które są wynikiem słabej pamięci wzrokowej

– zniekształca pismo, pisze „koślawo”, „jak kura pazurem”, „niewyraźnie” itd.,

OBJAWY POJAWIAJĄCE SIĘ W TRAKCIE CZYTANIA:

– tekst jest nieostry, niewyraźny, bywa (często) podwójny, pulsuje i przemieszcza się,

– pojawia się żółta obwódka (tło wokół) wokół liter, symboli, obrazków (przez chwilę albo utrzymuje się dłużej)

– nie lubi czytać, a w szczególności na głos

– wolne tempo w trakcie głośnego czytania, zmienia tempo i czyta niepewnie (tak jakby zastanawia się zanim przeczyta dany wyraz)

– gubi linijki tekstu, opuszcza całe wersy, ma trudności ze znalezieniem odpowiedniego akapitu tekstu (np. długo szuka miejsca w tekście, na którym zakończyło czytać lub konkretnego akapitu z odpowiedzią na zadane pytanie)

– trudności w intonacji czytanego tekstu (zła wymowa); dziecko za bardzo koncentruje się na tym, przez co w ogóle nie kontroluje tempa czytania i nie sugeruje się znakami interpunkcyjnymi

– nie potrafi dzielić prostych wyrazów na sylaby i głoski, ma trudności w syntezowaniu sylab (synteza sylab)

9. Czy może występować typ mieszany – tzw. dysleksja wzrokowo-przestrzenna (najtrudniejsza w terapii)?

Tak, może! Główną przyczyną stanowią zaburzenia w percepcji wzrokowej, najczęściej powiązane z opóźnieniami w rozwoju ruchowym dziecka oraz w poziomie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

10. Czy warto zapisać dziecko na ćwiczenia ortoptyczne (rehabilitację, terapię ortoptyczną)?

Oczywiście, że tak! To najskuteczniejsza metoda w walce z optodysleksją. Opracowaniem planu terapii i rehabilitacji ortoptycznej w celu skorygowania nieprawidłowości w widzeniu zajmuje się Dyplomowany Ortoptysta (więcej: DIAGNOZA i REHABILITACJA ORTOPTYCZNA).

11. Ile czasu zazwyczaj trwa rehabilitacja ortoptyczna?

Rehabilitacja ortoptyczna nie jest męcząca i zazwyczaj trwa od dwóch do sześciu miesięcy. Ćwiczenia ortoptyczne są wskazane w przypadku niedomogi wszystkich trzech stopni widzenia obuocznego, to znaczy jednoczesnej percepcji, fuzji i stereoskopii.

Oprócz ćwiczeń indywidualnych (czy grupowych) w Gabinecie pod okiem ortoptystki można samodzielnie kontynuować wybrane ćwiczenia z plan terapii u w domu.

W przypadku dysleksji tzw. wzrokowo-przestrzennej (najtrudniejszej w terapii) główną przyczynę stanowią zaburzenia percepcji wzrokowej, najczęściej powiązane z opóźnieniami w rozwoju ruchowym dziecka oraz w poziomie koordynacji wzrokowo-ruchowej.

ZAPRASZAMY DO OBEJRZENIA filmu: „Ćwiczenie fuzji z listwą ortoptyczną” naszego autorstwa!

FILMIK NA YOUTUBE: Ćwiczenie fuzji https://www.youtube.com/watch?v=EdTinClCqts

[FILM w wersji HD!] —> https://youtu.be/EdTinClCqts

Ćwiczenie fuzji z listwą ortoptyczną ma na celu odzyskanie jednego ze stopni widzenia obuocznego: tzw. fuzji. W naszym Gabinecie Ortoptycznym w Warszawie terapią ortoptyczną zajmuje się m.in. Ewa Młodawska, Dyplomowany Ortoptysta, pedagog specjalny z wieloletnim doświadczeniem w terapii dzieci.

____________

Polecamy lekturę książki „Wspomaganie rozwoju dziecka z ryzyka dysleksji” pod redakcją Anety Rudzińskiej-Rogoży, która pomoże zrozumieć, czym jest dysleksja wzrokowa. Fragment dotyczący ćwiczeń dla dzieci ze zdiagnozowaną optodysleksją:

dysleksja wzrokowa

Zapraszamy na badanie wzroku do Lekarza okulisty dziecięcego i na diagnozę ortoptyczną do Dyplomowanego ortoptysty! Skontaktuj się z nami: 22 266 09 95 i przyjdź ze swoim dzieckiem do naszego Gabinetu Okulistycznego i Ortoptycznego, najbardziej przyjaznego miejsca dla dzieci na mapie Warszawy!

NASZ GABINET ORTOPTYCZNY

Nasz Gabinet okulistyczny i ortoptyczny, to niezwykle przyjazne miejsce dzieciom!

Drogi Opiekunie, Rodzicu zanim zaczniesz oceniać swoje dziecko i uznasz, że jest leniwe, że po prostu miga się od nauki, zwróć uwagę na to jak zachowuje się podczas czytania i pisania. Pytaj, komunikuj się z nim – Czy litery, które widzisz są wyraźne, przechylają się, robią się podwójne? Czy widzisz żółtą otoczkę wokół liter? Czy obraz się rozmazuje?

Gdy nie zadziałamy w odpowiednim momencie, to brak efektów w nauce może być notoryczny, a niechęć do szkoły po prostu pogłębi się. Dziecko przestanie tryskać energią, będzie rozdrażnione, a nawet chwilami agresywne. Stanie się płaczliwe, kłótliwe i niespokojne. Dzieci szybko się zniechęcają, więc to my, Dorośli, musimy bacznie obserwować, zadawać pytania i rozmawiać z maluchem. Niestety małe dzieci nie wiedzą jak to jest widzieć prawidłowo, bo nie mają żadnego punktu odniesienia. Trzeba wytłumaczyć dziecku wszystko dokładnie, a być może samo powie nam, że „źle widzę”, „nie widzę”, „rozmazane”, „niewyraźne”, „koślawe”, „krzywe”, „rozjeżdża się”, „przechyla się”, „pulsuje” itd.. To przecież inteligentne małe istoty, więc postarajcie się nawiązać z nimi nić porozumienia. Czasem zaburzenia widzenia wynikają z napięcia psychicznego, więc otaczajcie swoje dzieci szczególną troską!

DYSLEKSJA WZROKOWA

Zapraszamy do zapoznania się z innymi postami na naszym blogu. Zaglądajcie również na naszego Facebooka!

BADANIE WZROKU, DIAGNOZA I REHABILITACJA ORTOPTYCZNA

Rezerwacja terminów: tel. 22 266 09 95 albo e-mailowo: biuro@zobaczycjutro.org

dysleksja wzrokowa