Oddziaływanie stresu na układ wzrokowy (wzrok)

Oddziaływanie stresu na wzrok | 

W trakcie roku szkolnego stres może “odbić się” na widzeniu. Zdarza się, że dziecko widzące „normalnie”, może nagle zacząć widzieć nieostro np. podczas czytania, wykonywania prostych, kreatywnych czynności. Bardzo często stresujące sytuacje w szkole przyczyniają się do pogorszenia ostrości widzenia. Co jeśli taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas? Niezwłocznie należy zapisać dziecko na wizytę do lekarza okulisty dziecięcego i na diagnozę ortoptyczną do dyplomowanego ortoptysty.

Symptomy, świadczące o tym, że stres „odbija się” na wzroku naszej pociechy:

– czyta na odwrót (tzw. czytanie odwrócone) poszczególne wyrazy: „im” i „mi, „już” i „żuj”, „fart” i „traf”, „rób” i „bór”, „lewo” i „owal” itd.,

– nieprawidłowo odczytuje wyrazy, po prostu zmienia wyrazy na inne (brzmiące podobnie): np. „głos” zamiast „kłos, „ława” zamiast „trawa”, „łoś” zamiast „ktoś”; „mata”<-> „tama”,

– nerwowo pociera oczy

– gubi, pomija (zjada) wyrazy albo całe linie (wersy) podczas przepisywania tekstu lub/i czytania na głos

– podczas czytania na głos: przez kilka minut czyta w równym tempie, płynnie; po czym zaczyna mieszać wyrazy, zmieniać tempo itp.,

– nieprawidłowo wymawia proste wyrazy np. „dłoń”, „słoń”, „mały”, „tak”, „od”, „pod”, „teraz”

– preferuje czytanki, komiksy, książki z dużymi literami i obrazkami

– podczas gry na komputerze zbyt blisko przysuwa głowę do ekranu i za długo wykonuje niektóre czynności (np. długo zajmuje mu znalezienie przycisku/ikony itd.)

Gdy tylko zauważysz któryś z objawów, to koniecznie zapisz dziecko na wizytę do lekarza okulisty dziecięcego w celu wykonania kontrolnego badania wzroku.

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Typowe symptomy stresu układu wzrokowego u dzieci

Jak często należy poddawać kontroli wzrok dziecka?

Wzrok pociechy należy kontrolować już od pierwszych miesięcy życia (w wieku 4., 9. i 30. miesięcy). Przełomową wizytą jest ta przed rozpoczęciem nauki szkolnej, bo towarzyszą jej emocje związane z nowym etapem w życiu dziecka i rodziców. W każdym kolejnym roku szkolnym (najlepiej przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego) zapisuj dziecko na wizytę do lekarza okulisty dziecięcego i do dyplomowanego ortoptysty (diagnoza ortoptyczna). Tylko wtedy wszystkie aspekty widzenia zostaną szczegółowo „przebadane”.

Jakie aspekty widzenia są badanie w trakcie diagnozy ortoptycznej?

Podczas diagnozy ortoptycznej oceniane są: konwergencja, ustawienie i  ruchy gałek ocznych, akomodacja, widzenie przestrzenne, trójwymiarowe. Dla pełnego obrazu  funkcji wzrokowych  konieczna jest diagnoza ortoptyczna – wizyta u lekarza okulisty dziecięcego nie wystarczy!

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Symptomy świadczące o wadzie wzroku (np. krótkowzroczności, dalekowzroczności, astygmatyzmie) pojawiają się znacznie wcześniej i są łatwiejsze do wykrycia, ale dalsze aspekty funkcjonowania narządu wzroku są „na pierwszy rzut oka” praktycznie niezauważalne.

oddziaływanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny 

W jaki sposób poruszamy gałkami ocznymi?

Przy pomocy aparatu ruchomego gałki ocznej, na który składa się 6 mięśni gałkoruchowych: 4 mięśnie proste i 2 mięśnie skośne. Utrzymują one oko w jednym położeniu, a wszelkie nieprawidłowości w ich działaniu mogą przyczynić się do problemów ze wzrokiem. Wyróżniamy następujące mięśnie gałkowe proste:

– boczny, który odwodzi gałkę oczną (tzn. odpowiada za ruch w bok ku skroni) – mięsień gałkowy boczny,

– przyśrodkowy ją przywodzi (tzn. odpowiada za ruch w kierunku nosa) – mięsień gałkowy przyśrodkowy,

– górny rusza gałką w górę, ale też przywodzi ją oraz skręca do wewnątrz (tzn. skręca południk pionowy oka w kierunku nosa) – mięsień gałkowy skośny górny,

– dolny powoduje ruch gałki ocznej w kierunku dolnym (w dół), ale też ją przywodzi i skręca na zewnątrz (tzn. skręca południk pionowy oka w kierunku skroni) – mięsień gałkowy dolny,

– skośny górny powoduje ruch oka w dół, ale też odwodzi je i skręca do wewnątrz – mięsień gałkowy skośny górny ,

– skośny dolny powoduje ruch oka w górę, odwodzi je i skręca na zewnątrz – mięsień gałkowy skośny dolny.

Źródło: Multimedialna Encyklopedia Człowieka, 2001

WAŻNE! Tylko przy pomocy specjalistycznego sprzętu pod nadzorem dyplomowanego ortoptysty można zdiagnozować dokładnie wszelkie nieprawidłowości w aparacie ruchowym gałki ocznej.

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Czy aparat ruchowy wzroku (mięśnie gałek ocznych) może działać nieprawidłowo z powodu nadmiernego stresu?

 Tak! Bardzo często bóle głowy, problemy ze wzrokiem mogą wynikać z nieprawidłowego „działania” mięśni gałek ocznych.  Gdy psychika Twojego dziecka jest podatna na stres, negatywne emocje, to automatycznie oddziałuje na delikatny aparat ruchowy wzroku i mogą pojawić się problemy z widzeniem.

Na czym polega akomodacja?

To umiejętność oka do przystosowania się do patrzenia z różnej odległości.

Zachodzi mimowolnie i polega na skurczu wiązek okrężnych mięśnia ciała rzęskowego. W wyniku skurczu zmniejsza się napięcie włókien obwódki rzęskowej, na której zawieszona jest soczewka. Dzięki swej elastyczności uwypukla się, zwiększa swoją moc (tzw. moc łamiącą)  i oko skupia na siatkówce promienie biegnące z bliskiej odległości (tj. promienie biegnące rozbieżnie).

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Źródło: Multimedialna Encyklopedia Człowieka, 2001

Czy moc łamiąca soczewki zdrowego oka jest stała?

Nie. Zależy od odległości, w jakiej znajduje się punkt, na który patrzymy. Gdy oko patrzy na blisko położony obiekt, to moc łamiąca soczewki jest większa. Gdy patrzymy na punkt znajdujący się w dużej odległości, to moc jest mniejsza.

Paradoksalnie nasze oko jest przystosowane do patrzenia w dal, więc ciągłe patrzenie z bliska na małe przedmioty, czytanie małej czcionki, korzystanie z tabletu powoduje przeciążenie mechanizmu akomodacji (co prowadzi do tzw. skurczu akomodacyjnego – więcej na ten temat przeczytacie w naszym poprzednim wpisie). 

W zależności od odległości z jakiej patrzymy na dany obiekt zmienia się nie tylko kształt soczewki, ale i kształt gałki ocznej:

– przy patrzeniu na bliską odległość soczewka uwypukla się, więc silniej załamuje światło, a gałka oczna (oko) wydłuża się; mięsień rzęskowy jest napięty, a układ więzadłowy soczewki rozluźniony

– kiedy patrzymy w dal, to soczewka spłaszcza się, załamuje światło słabiej, a oko skraca w przednio-tylnej osi;  mięsień rzęskowy jest rozluźniony, układ więzadłowy utrzymujący soczewkę jest napięty;

Zbyt częste patrzenie na przedmioty z bliska może doprowadzić do tzw. skurczu akomodacyjnego.

 

Kiedy zaleca się ćwiczenia ortoptyczne? Jaki jest cel ćwiczeń ortoptycznych?

Ćwiczenia ortoptyczne wskazane w przypadku niedomogi wszystkich trzech stopni widzenia obuocznego: jednoczesnej percepcji, fuzji i stereoskopii. Wymagają bardzo dokładnych pomiarów ustawienia oczu, stanu widzenia obuocznego i zakresu fuzji, nie tylko przed rozpoczęciem i po zakończeniu serii ćwiczeń, ale także w czasie jej trwania.

oddziaływanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Kiedy stosuje się ćwiczenia pleoptyczne?

Ćwiczenia pleoptyczne stosowane są w leczeniu niedowidzenia.  Im wcześniej zostanie zdiagnozowane niedowidzenie i podjęta terapia, tym lepiej. Niekorygowana wada wzroku, może spowodować stan zezowy. Nieleczony zez prowadzi do niedowidzenia oka. Po 8. roku życia szanse na wyleczenie znacznie maleją.

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

Ważne, aby lekarz okulista był specjalistą w okulistyce dziecięcej, a dyplomowany ortoptysta miał doświadczenie w pracy z dziećmi! Diagnostyka problemów ze wzrokiem u dorosłych nie jest taka sama jak u dzieci. Trzeba wykazać się pedagogicznym podejściem, cierpliwością oraz dużym doświadczeniem, aby badanie przebiegło prawidłowo i uzyskanie wyniki oddawały rzeczywisty stan wzroku.

! Regularne wizyty pomogą w monitorowaniu rozwoju wzroku Twojego dziecka !

Zapraszamy do zapisania dziecka na kontrolną wizytę do lekarza okulisty dziecięcego i na diagnozę ortoptyczną do dyplomowanego ortoptysty. Skontaktuj się z nami: 22 266 09 95. Pisać możesz na e-mail: biuro@zobaczycjutro.org

Zajrzyjcie do zakładki ZESPÓŁ, aby dowiedzieć się więcej o naszym zespole:

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

oddziaływanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja

W naszej Siedzibie mamy w pełni wyposażony Gabinet Ortoptyczny i Okulistyczny:

Ślimak ortoptyczny:

Skontaktuj się z nami przed wizytą, to wytłumaczymy Ci dokładnie jak do nas trafić:

 

tel. 22 266 09 05

 

oddzialywanie stresu na wzrok skurcz akomodacyjny zespół suchego oka akomodacja